Cezalara yeni soluk: Denetimli serbestlik ve yaşlılara özel infaz düzenlemesi yolda

Yüksel'in açıklamalarına göre, "Türkiye Yüzyılı Adaletin Yüzyılı" vizyonu doğrultusunda hazırlanan bu paket, hukuki güvenliği artırmayı, temel hak ve özgürlükleri daha iyi korumayı, adalet hizmetlerinin etkinliğini sağlamayı ve infaz adaletini güçlendirmeyi amaçlıyor. Teklifin, Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği bazı düzenlemelere de uyum sağladığı ifade edildi. Yüksel, yapılan yasal çalışmaların adaleti ve insan haklarını esas aldığını, yargıya olan güveni artırmayı hedeflediğini vurguladı.

CEZASIZLIK ALGISINA SON: DENETİMLİ SERBESTLİKTE YENİ DÖNEM

10 kanunda değişiklik ve düzenleme içeren, 30 maddeden oluşan teklif, özellikle denetimli serbestlik sistemine ölçülülük ve etkinlik getirmeyi planlıyor. Yüksel, artık hükümlülerin aldıkları cezayla orantılı olarak belirli bir süreyi ceza infaz kurumunda geçirmek zorunda kalacağını, bunun cezanın caydırıcılığını ve etkinliğini artıracağını belirtti. Buna göre, denetimli serbestlikten faydalanmak için cezanın en az onda birinin (beş günden az olmamak kaydıyla) cezaevinde geçirilmesi zorunlu hale gelecek. Bu düzenlemeyle cezasızlık algısının önüne geçilmesi ve cezanın ıslah edici niteliğinin güçlendirilmesi hedefleniyor.

Teklif ayrıca, ikinci kez tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere de koşullu salıverilme imkanı tanıyor. Bu sayede, cezanın tamamını cezaevinde geçirme zorunluluğu yerine, hükümlüye cezasının dörtte üçünü iyi halli olarak infaz etmesi durumunda koşullu salıverilme kapısı açılıyor.

KADINLAR, ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR İÇİN ÖZEL İNFAZ USULLERİ GENİŞLETİLİYOR

Yüksel, teklifin "penoloji" (suç bilimi) alanındaki gelişmeleri ve insan onuruna saygılı infaz anlayışını yansıttığını dile getirdi. Kadınlar, çocuklar ve yaşlılar lehine uygulanacak özel infaz usullerinin kapsamının genişletileceğini açıkladı:

• Geceleyin ve hafta sonu infaz usulünün kapsamı, kasten işlenen suçlarda 1 yıl 6 aydan 3 yıla, taksirle işlenen suçlarda ise (taksirle öldürme hariç) 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor.
• Konutta infaz usulünün kapsamı; kadın, çocuk veya 65 yaş ve üzeri kişiler için 1 yıldan 3 yıla, 70 yaşını bitirmiş ve üzeri kişiler için 2 yıldan 4 yıla, 75 yaşını bitirmiş ve üzeri kişiler için ise 4 yıldan 5 yıla yükseltiliyor.
• Ayrıca, 80 yaş ve üzeri kişilerin 6 yıla kadar hapis cezalarının konutta infazına karar verilebilmesine imkan tanınıyor.
• Hastalık ve engellilik nedeniyle konutta infaz süresi 5 yıldan 10 yıla, doğum nedeniyle ise 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor.
• Çocuk hükümlüler için ise ceza infaz süreçlerinde eğitici ve onarıcı adalet anlayışı esas alınacak, infaz rejimi çocuk eğitimevlerini ve çocuk kapalı ceza infaz kurumlarını kapsayacak şekilde yeniden düzenlenecek.

SUÇLARDA CEZALAR ARTIRILIYOR

Teklif, şiddetle daha etkin mücadele etmek amacıyla bazı suçların cezalarını artırıyor. Kasten yaralama, neticesi sebebiyle ağırlaştırılmış yaralama ve tehdit suçlarının cezaları yükseltilecek.

Kamuoyunda "kurusıkı" olarak bilinen silahlar suç kapsamına dahil edilecek ve meskun mahalde silahla ateş etme suçunun cezası artırılacak. Bu suçun düğün, nişan ve asker uğurlaması gibi toplu yerlerde işlenmesi halinde verilecek ceza da artırılacak. Ayrıca, alkol ve uyuşturucu madde etkisinde araç kullanma suçunun cezası da yükseltilecek. Trafikte yol kesme, ayrı bir suç olarak tanımlanacak ve bu fiiller için ağır yaptırımlar öngörülecek.

Teklif, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararları doğrultusunda da düzenlemeler içeriyor. İstinaf ve temyiz kanun yolu başvurusunda esas alınacak parasal sınırlar, davanın açıldığı tarihteki değere göre belirlenecek. Noterlere uygulanacak disiplin cezaları hukuki belirlilik ilkesine uygun olarak daha açık bir şekilde düzenlenecek. İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesine ilişkin düzenlemeler ise ifade özgürlüğü ve kişilik hakkı dengesi gözetilerek yeniden şekillendirilecek.

Bakan Yüksel, bu düzenlemelerin ülkemizde adalete olan güveni artıracağına, toplumsal huzuru ve kamu güvenliğini güçlendireceğine inandıklarını belirterek, Kanun Teklifini 31 Mayıs Cumartesi günü saat 16.00'da Komisyonda görüşmeye başlayacaklarını sözlerine ekledi.