Kapıdan gireni işe alıyoruz!

Haber: N. Nuri Yavuz

Bursa iş dünyasının yakından tanıdığı ve sektöründe ulusal bir derneğin başkanlığına seçilen Osman Güler, Bursa Görüş’e özel açıklamalarda bulundu. Kayapa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) fabrikasında ziyaret ettiğimiz başarılı sanayici, röportajda dikkat çeken ifadelere imza attı.

• Kendiniz ve firmanız hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

Ben, 1962 Bulgaristan/Kırcaali doğumluyum. Bulgaristan Teknik Üniversitesi’nde Elektronik Mühendisliği eğitimi aldım. 1989’da göç ettik. 90’da ‘Güler Elektronik’ adıyla kendi firmamı kurdum. 95’de kumaş imalatına da başlayınca firmanın adını, elektronik ve tekstil kısaltmasıyla ‘Elektroteks’ olarak değiştirdik. Makine üreticilerine otomasyon ve yazılım konusunda hizmet verdik. Sonra müşteriye özel makine imalatına başladık. Ardından yatak üreten makineleri üretmeye başladık.

• Bu alanı nasıl keşfettiniz?

Alacaklarımıza karşılık edindiğimiz yarı mamulleri tamamlayıp sattıktan sonra biz de yeni sektörümüzü seçmiş olduk. Ama ben, hayatım boyunca genelde daha az kişilerin yöneldiği işlere yani boşluklara odaklanıyorum. Bu alanda da dünya genelinde bir boşluk hissettim. Ve bugün 130’dan fazla ülkeye ihracat yapıyoruz. Bulgaristan, ABD ve Hindistan’da da şirketlerimiz var. Hepsi aile şirketimiz.

• Ürettiğiniz makineleri dünyaya açan özellik nedir?

Biz, yazılım kökenli bir firmayız ve bu, bizi bir adım önde kılan özelliğimizdir. Demire can vermek ve dans ettirmek başka bir şeydir. Sadece demiri hareket ettirmek değil istediğimiz noktadan ve istediğimiz tarzda hareket ettirmek, bizim yazılım kabiliyetimizden kaynaklanıyor. Ben ve büyük oğlum elektronik mühendisiyiz; küçük oğlum makine mühendisi ki biz aile boyu yazılım konusunda bilgiliyiz. Yazılım ve teknik boyutu iyi olduğundan dünya ile rekabet edebilecek makineler üretebiliyoruz. Çünkü biz, terzi gibi çalışıyoruz.

• Nasıl terzi gibi?

Kendi üretimimiz olan standart makineler olduğu gibi müşterinin beklentilerine göre de makine üretebiliyoruz. Yatağın da çok çeşitli türleri var ve her üreticinin farklı tercihleri olabiliyor. Biz, makine talep eden üreticinin üretim planına göre makine tasarlıyor hatta mimari projesinde bile rol alıyoruz.  

• Ne ölçekte firmalarla çalışıyorsunuz?

Sadece Türkiye’de değil, dünyada dev firmalarla çalışıyoruz. Örneğin dünyanın en büyük yatak üreticisi ABD’li bir firma, günde 50 bin yatak üretiyor ve biz, onun 25 fabrikasının 21’ini a’dan z’ye komple yeniden dizayn ediyor ve oluşturuyoruz. Yine dünyanın en büyük mobilya üreticilerinden olan ABD’li bir firmanın yatak üretimi yoktu. Onlara 5 fabrika yaptık ve sadece bizimle birlikte yatak üretimine geçti. Amerika, Avrupa, Afrika, Rusya hangi bölge derseniz en büyükleriyle çalışıyoruz. Sadece Çin’e giremiyoruz. Çünkü orada yerli üreticiyi koruma kanunu var. Dolayısıyla orayla ticaretimiz o kadar büyük değil

• İhracat hacminiz nedir?

Üretimimizin yüzde 98’ine denk gelen bir ihracat performansımız var. 25 milyon dolarlık ihracat yapıyoruz.

• İhracatınız kilogram değeri nedir?

1,5 yıldır bunu hesaplamadım. Ama 2019 yılına ilişkin biri rakam verebilirim çünkü o yıl tüm ihracat değerlerini hesapladık. O yıl 35 dolar gibi bir kilogram değeri vardı ihracatımızın. Türkiye’nin ortalama kilogram değeriyle kıyaslandığında nasıl bir katma değeri ürettiğimizin kanıtıdır.

• Büyük bir organizasyon kabiliyeti de gerektiriyor. Kaç kişiyle yapıyorsunuz bu işi?

İstihdamımız hızla artıyor. Salgın başında 150 kişi vardı, şuan 300 oldu. Belki 1 yıl sonra 450 kişi oluruz. Burada 15 bin metrekare alanımız var. Biz, istihdam sağlamak istiyoruz fakat çalışacak insan yok. Kapıdan gireni işe alıyoruz. Şuanda işimize göre eleman değil elemana göre iş buluyoruz. Her türlü elemana göre işimiz var. Eleman bulamadığımız için CNC torna tezgâhlarında kadın çalıştırıyoruz. Öyle ki mutfaktaki kadına makine başında iş veriyoruz. Elemanlarımızın yüzde 80’ini kendimiz yetiştiriyoruz. Elemanlarımıza İngilizce eğitimi veriyoruz. Yurtdışına teknik montaja gönderiyoruz. Çalışacak eleman bulsak yarın 100 kişi daha alırız.

• Peki, şartlarınız nedir?

Piyasanın üstündedir. Bunu birçok firma yaptı ama çalışanlar, enflasyonun altında ezildiği için biz de tüm elemanlarımıza aldığı maaşı göz önünde bulundurarak yüzde 10 ile 20 oranında fark yaptık.

• Yeni bir yatırım yapmayı düşünüyor musunuz?

Salgın öncesinde Tamek’in Nilüfer’deki 40 bin metrekarelik fabrikasını aldık. Orada 10 bin metrekare kapalı alan vardı. Salgında bu alanı devreye aldık. Yine 5 dönüm daha alan kapattık. Şimdi 20 dönüm alanı daha kapatıyoruz. Ocak ayının sonunda 55 bin metrekare kapalı alanımız olacak. 2020 yılının başından bugüne kadar 15 milyon avroya yakın yatırım yaptık. Yatırımlarımız da devam edecek.

• Eleman bulamıyorsanız neden robotik üretime yönelmiyorsunuz?

Yatak üretiminde çok az robot kullanılıyordu. Kumaşı, süngeri veya yayı aldığınızda istediğiniz hareketi robotla yapamıyordunuz. Biz bununla ilgili çalışıyoruz. Ana hedeflerimizden biri de endüstri 4,0 karanlık yatak üretim fabrikası yapmak. Biz bu robotik üretim tesisini 6 aşamaya böldük. İlk 3 aşamasını devreye aldık. Şuanda 8-10 fabrikada yarı yarıya robotları çalıştırıyoruz. Avrupa’nın en büyük firmasına yatak üretim tesisi açtık. Kendi üretimimizde de torna, freze, kaynak gibi işlerde robotları nasıl kullanabileceğimizi planlıyoruz. Diğer yeni fabrikada da robot kullanılabilecek alanları belirleyeceğiz ve işletmemizde maksimum derece robot kullanacağız.

• Şu anda sektörde yaşadığınız en önemli sorun nedir?

Şuan yaşadığımız en büyük sıkıntı, eleman sıkıntısıdır. 2022’nin sonuna hatta 2023’ün bir kısmını bile dolduracak kadar iş almış vaziyetteyiz. Tabi ki malzeme sıkıntısı var. Ama bu yılsonuna kadar neredeyse 2023’ün malzemesinin yüzde 70’inin pazarlığını, alımını, ödemesini yapmış olacağım ki 2022’de sıkıntı yaşamayayım. 2021 yılı için de bunu böyle yaptım. Çip ve otomasyonla alakalı küçük sıkıntılarımız oldu ama bir şekilde çözdük. Malzeme konusuna birçok kişi iyimser bakıyor ve ‘kısa sürede biter’ diyor ama benim şahsi görüşüm; bu malzeme krizi yeni başlıyor ve bunun 2022’de çözülebileceğini düşünmüyorum. Malzeme krizi, giderek derinleşiyor.

• Fiyatlara da yansıyor mu bu?

Evet yansıyor. Bizim gibi birçok firma fiyatları da kar etmeyi de geçti; malzeme bulmanın mutluluğunu yaşıyor.

• Ar-Ge merkezi kurdunuz mu? Kurmayı düşünüyor musunuz?

3 yıl önce kurmaya başladık ama o işte çok bürokrasi var. Şöyle düşündüm; biz, Ar-Ge merkezi kurup devletten 2-3 milyon lira almaktansa mühendislerimizi gerçek bir Ar-Ge’de kullanarak 5-10 milyon lira kazanmalıyız. Biz, mühendisleri evrak için değil gerçek Ar-Ge için çalıştırmayı tercih ettik. Bu yüzde Ar-Ge merkezi kurmaktan vazgeçtik. Zaten her ay buradan en az 5 yeni Ar-Ge çıkıyor.

• Ar-Ge’ye ayırdığınız bütçeniz ne kadar?

Bütçemizin yüzde 20’den fazlasını Ar-Ge’ye ayırıyoruz. Bizim bu konuda gelişen 40’tan fazla mühendisimiz var. Şunu da ifade etmek isterim: biz, Ar-Ge yapalım da satalım demiyoruz, satılmış Ar-Ge’yi götürüyoruz.

• Üretiminizde ithal girdinin payı ne?

Hesaplamak çok zor ama yüzde 70’ye yakın yerlilik payı var. Elektronik sensör, motor ülke olarak üretemiyoruz. Biz de bu alanlarda dünyanın en iyi markalarını kullanıyoruz. Öte yandan yerlilik payını da artırmaya çalışıyoruz. Şuanda 2-2,5 milyon avroya ithal edilen bir ürünü kendimiz üretme sürecindeyiz. Ama yetişemiyoruz. Çünkü bizim, mavi yaka olarak çalışan eleman konusunda sıkıntımız var. Birçok kişiye de ‘bana hiç sormadan mavi yaka çalışacak elemanınız varsa gönderebilirsiniz’ diyorum.

• Firmanızın bundan sonraki yolculuğuyla ilgili plan ve hedefiniz nedir?

Firmamız Bursa’da en hızlı yol alan firmalardan biri. 31 yıllık firmayız ama yatak sektöründe 13 yıldır çalışıyoruz ve dünyada en yeni markalardan biriyiz. Ama kısa sürede dünyanın sektörde en büyük firması olduk. Bu, bizim teknolojiye uyumumuzu ve adımlarımızı ne kadar hızlı attığımızı gösteriyor. Adımlarımızı 1’er 1’er değil, 3’er 3’er atmaya çalışıyoruz. Bu sektörde robotlaşma çok yok ama biz yatak üretimini komple robotik hale getirmeye çalışıyoruz. Hatta bir makine var orada robotlaşma çok zor. Fuarlar da bize soruyorlar ‘buna da robot yapacak mısınız?’, ‘evet, çok sürmez’ diyoruz. Şu anda sektörümüzde bizim gibi hızlı Ar-Ge yapan bir firma yok. Öte yandan özellikle makine ve teknolojide diğer birçok konuda da ülkemizin en iyi 5 ülke arasında olduğuna inanıyorum.

• Biraz da İBİA bahseder misiniz?

Türkiye, yatak üreticilerine malzeme ve teknoloji tedariki sağlayan en iki ülkeden biridir. Diğeri Çin. Türkiye’de bu sektörün hacmi 3 milyar dolar ve 2 milyar doları ihracat. Yani Türkiye’deki toplam ihracatın yüzde 1’inden fazlasını bu sektör yapıyor. Bu sektörün gölgede kalması düşünülemezdi. Dernekleşme konusu sektörün gündemindeydi. Arkadaşlar da ‘bu işi toparlarsanız siz toparlarsınız’ diyerek bu görevi bize verdi.

• Şimdi bir fuar hazırlığı yapıyorsunuz.

Evet ve benim de beklemediğim ölçüde hızlı yol alıyoruz. Daha önce fuar organizasyonu tecrübem yoktu ama kısa sürede iyi bir çalışmayla yıllardır fuar organize ediyormuş gibi tecrübe kazandım. 5-6 bin metrekarelik fuar yapalım diye düşündük, sonra 10 bine ardından da 15 bin metrekareye kadar çıkardık. 1-2 gibi kısa sürede biz bu 15 bin metrekarelik alanı doldurduk. Şuanda fuarda hiç yer yok. Ve 2 bin metrekare kadar da yeni talep var.

• Yurtdışından katılımcı var mı?

Evet. Biz, ‘kendi üyelerimizi ayarlayalım’ dedik. Yurt dışı katılımcılarına da yer ayırdık. Onlara da yılbaşından sonra satacağız. Alanı genişletelim diye görüşme yaptık. Toplantı salonu için ayrılmış yeri de stant haline getirip satacağız.

• Bu fuarın hedefi iç değil dış piyasa. Öyle mi?

İç piyasa da faydalanacak ama ana hedefimiz, tüm dünya. Türkiye’de tanınmamış firmaları öne çıkarmaya çalışıyoruz. Dünyaya ihracat yapamayan ama potansiyeli olan firmalar, dünyanın en büyük firmalarıyla tanışacak. Katılımcılar neredeyse tamam, yurtdışında bazı firmalarla görüşme devam ediyor. Biz de sektörün dünyada en büyük 10 büyük fuarını ziyaret ederek davet edeceğiz. Ciddi bir bütçe ayırdık. 150 bin avroya yakın alım heyeti getirmek için bütçe ayırdık. Yurtdışında büyük üreticileri Türkiye’ye katma değer olabilecek firmalara bütçe ayırarak uluslararası ses getirebilecek bir fuar yapmayı istiyoruz. Ki şuanda bizim 150 avroya katıldığımız fuarı, biz 60 avroya yapıyoruz. Biz, fuarcılar kazansın diye değil üreticiler kazansın diye fuar yapıyoruz.