Endüstriyel keneviri, 1,2-4,5 m yükseklikleri arasında yetişen bir bitkidir. Bitki, sap şeklinde yetişmekte, çürütme, dövme ve taraklama işlemleri ile lif haline getirilmektedir. Bitkinin liflerine ayrılması ile tekstilde kullanılabilir hale gelmektedir. Ancak kenevirin tekstil dışında çok daha fazla kullanım ve uygulama alanı da vardır.
Kenevir yetiştiren çiftçiler, bunun mükemmel bir endüstriyel ürün olduğunu ve neredeyse tüm diğer bitkilerden daha yüksek katma değer sağladığını belirtmektedir. Böcek ilacı gerektirmemesi, gübre ihtiyacı olmaması ve ağaçlara nazaran 10 kat fazla oksijen sağlaması iyi özellikleridir. Dönüm başına, kenevir çiftçilerin mısır veya soya fasulyesinden daha fazla gelir sağladığını söylenebilir. Tam bir kenevir ekiminin yetişmesi sadece 90 gün sürer, bu da dönüm başına dört kat daha fazla selüloz vermesi demektir. Bununla birlikte, kenevirden iki ila üç kat daha fazla ürün veren başka ağaç türleri de vardır.
Kenevir bitkisi, kıyafetlerden yiyeceklere ve tuvalet malzemelerinden 25.000 farklı üründe kullanım potansiyeline sahiptir. On dokuzuncu yüzyıla kadar, kenevir, gemilerin tuval yelkenlerinin, donanımlarının ve ağlarının yüzde 90'ında kullanılmıştır. Günümüzde kenevir lifi, otomotiv parçalarının kompozit malzeme olarak imalatında cam elyafının yerini almakta ve pencere kaplamaları, duş perdeleri ve döşemeler için kumaş haline getirilmektedir.
Kenevir liflerinden yapılan diğer ürünler şunlardır: yalıtım, yonga levha, sunta, ip, sicim, iplik, gazete kâğıdı, karton, kâğıt, vb. Kenevir tohumu metanol, yağ, ilaç, sabun, boya ve mürekkep gibi çok farklı ürünlerin üretiminde de kullanılmaktadır.
Kenevir tekstilde kullanımı en eski uygulamalardan birisidir. Kenevirden üretilmiş giysilerinin yıllarca dayandığı bilinmektedir. Kenevir kumaşı UV ışınlarına ve küflere karşı doğal olarak dayanıklıdır ve eğer işlem görürse tuzlu suya dayanıklıdır. Aynı zamanda çok nefes alabilen bir kumaştır ve doğal olarak rahattır.
Pamuğa kıyasla kenevir daha mukavemetli bir elyaftır. Üretiminde ve işlenmesinde daha az toksik kimyasallar ve tatlı su gerektirir. Son yıllarda, kenevirin diğer kumaşlarla, özellikle de organik pamukla karıştırılması popüler bir uygulama haline gelmiştir. Bu şekilde kenevirin konfor hissi artmakta ve hoş bir yumuşaklık kazanmaktadır. Kenevir kolay bir şekilde keten ile de harmanlanabilir.
Kenevir şapkalar, gömlekler, pantolonlar ve kazaklar gibi gündelik kıyafetlerde, kullanılabildiği gibi, özel tasarım giysilerin üretiminde de kullanılabilmektedir.
Kenevir bitkisinin tekstil endüstrisinin yanı sıra daha pek çok alanda kullanımı bulunmaktadır. Kenevir bitkisinden elde edilen yağ alkol ve biyodizel üretiminde, kozmetik, tarım, otomotiv, ilaç, makine, kâğıt ve boya sanayilerinde, tohumundan protein elde edilmesiyle insan ve hayvan beslenmesinde, sanayilerinde ve inşaat malzemesi yapımında kullanılmaktadır.
Kenevir enerji değerleri açısından biyodizel yapımı için en uygun, hızlı üretilebilen ve bol bulunabilen doğa dostu bir kaynaktır. Ek olarak, biyoetanol veya biyobutanol gibi düşük karbonlu yakıtlar oluşturmak için fermente edilebilecek yüksek bir biyokütle içeriğine sahip olması kenevirin bir yakıt kaynağı olarak kullanılması için önemli bir avantajdır. Nitekim kenevir; damıtma yolu ile kömür, metanol, metan veya benzine işlendiği gibi yakılabilir, işlenebilir ve selülozik bazlı etanol elde etmek için kullanılmaktadır.
Kenevir lifi ve sapları, çevre dostu malzeme sınıfında yer almaktadır. Dolayısıyla yalıtım malzemeleri, jeo-tekstil ürünleri veya kâğıt gibi endüstriyel kullanımlar için tamamen yenilenebilir bir kaynaktır. Kenevir lifinin yüksek oranlarda kullanılması durumunda düşük yoğunluklu kompozit üretimine imkân sağlamakta, kompozite yüksek mukavemet ve sertlik performansı kazandırmaktadır. Ayrıca esnek yapıda olması nedeniyle de üretim sırasında kırılmalara karşı mukavemetlidir. Bunların yanı sıra, düşük yoğunluklu ve iyi spesifik mekanik özelliklere bağlı olarak yalıtım ürünlerinin ve elyaf takviyeli kompozitlerin üretimi kenevir lifleri için umut vadeden bir uygulamadır.
Kâğıt-karton üretiminde selüloz hammaddesi olarak kenevir gibi tek yıllık bitkiler değerlendirilmektedir. Türkiye’de üretilen kenevirin büyük bir kısmı sigara kâğıdı üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır. Kenevir selülozlarının elyafları yüksek mukavemet, opaklık, beyazlık ve sigara kâğıdına daha iyi bir tat vermesi bakımından diğer ağaçlara göre daha avantajlıdır. Kenevir tohumu ve yağı yüksek besin değerine sahip olmasından dolayı Avrupa’nın birçok ülkesinde insan tüketimi için kenevir bazlı işlenmiş gıda piyasası bulunmaktadır: İçeceklerden fermente edilmiş özel ürünlere, tatlı, peynir, ekmek, salata ve çikolata gibi birçok gıda ürününün hazırlanmasında kenevirin besinsel özelliklerinden yararlanılmaktadır.
Kenevir tohumu ayrıca sabun üretmek amacıyla da işlenmektedir. Besin değerine ek olarak kenevir, binlerce yıldır tıbbi amaçla kullanılmıştır. Nitekim Antik çağlardan beri, birçok anti-enflamatuar, anti-atopik, anti-radikal ve cilt iyileştirici olarak kenevir kullanılmaktadır. Günümüzde, Dünya çapında kenevirin tıbbi kullanımını yasallaştıran yasalar giderek artan sayıda çıkarılmaktadır. Kenevir tohumunun kolesterolün dengelenmesi ve yüksek tansiyon dâhil olmak üzere olumlu sağlık yararları vardır. Kenevirin yağı, nörodermatoz ve sedef hastalığının tıbbi tedavisinde potansiyel olarak önemli bir kaynaktır.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), 2018’de ciddi epilepsi formuyla ilişkili nöbetlerin tedavisi için cannabidiol içeren oral solüsyonu (Epidiolex) onaylamıştır. FDA, kanser hastalarında kemoterapiye bağlı olarak ortaya çıkan bulantı ve kusmayı tedavi etmek için sentetik cannabinoid’ler olan dronabinol ve nabilon’u onaylamıştır. Dronabinol aynı zamanda AIDS hastalarının iştahsızlık ve kilo kaybı tedavilerinde kullanılmak üzere onaylanmıştır. Ayrıca, ıslahı edilen kenevir çeşitlerinden elde edilen özütlerden, son yıllarda kenevir özlü şaraplar üretilmeye başlanmıştır. Organik olarak yetiştirilen kenevir tohumu yağına dayalı olarak üretilen cilt bakım ürünleri potansiyel bir pazar olarak önem arz etmektedir. Omega-3, omega-6 ve tokoferoller (E Vitamini) açısından oldukça zengin olan bu yağ, nemlendirici özelliği ve cildin geçirgenlik bariyerini güçlendirme kapasitesi ile bilinmektedir. Kenevir tohumu yağı, cilt tarafından hızla emilen oldukça kuru bir yağdır. Kümes hayvanlarının beslenmesinde karışım olarak kenevir tohumu kullanımının yumurta ağırlığını artırdığı, yumurtalarda Omega-3 ve Omega-6 yağ asitlerinin içeriklerini artırdığı belirlenmiştir.
Artan nüfus ve artan harcanabilir gelirin, yüksek kaliteli kozmetiklere, kişisel bakım ürünlerine, protein takviyelerine ve diğer sağlık gıda ürünlerine olan talebin artmasıyla sonuçlanması beklenmektedir. Bu faktörlerin, öngörülen süre boyunca pazar için kilit faktörler olması beklenmektedir.