Haftada birkaç gün yaptığımız gibi Perşembe günü de öğleden sonra Mahfel’de çay içerken, arkadaşımız Nuri, ‘Hocam Bergen filmi ile ortalık yıkılıyor. Fabrikada bile herkes bunu konuşuyor’ dedi. Bir başka arkadaşımız, ‘Covid hepimizi arabeskçi yaptı’ diye filmi yorumladı.
Aklımıza çocukluğumuzda gördüğümüz, müzikal, siyah-beyaz ‘Avare’ adlı Hint filmi ve artistleri Raj Kapoor ile Nergis ve ‘Avare mu’ adlı şarkı geldi. Neredeyse Çatalfırın’da başlayan kuyruk, şimdiki Zafer Plaza’nın karşısındaki yazlık Zafer Sineması’nın önüne kadar sürüyordu filmin gösterildiği 50’li yılların ortasında.
Ülkemizde arabesk kültürün başlangıcının bu film olup olmadığını da düşünmüşüzdür zaman zaman. İleride Türk filmlerinde de yer alacak ‘Avare’ filminin mahkeme sahneleri, büyük ölçüde bu 3 saatten uzun filmden, en iyimser sözlerle ilham alınarak çekilmişti.
Film Rusya, Romanya, Çin ve Türkiye’de olağanüstü popüler olmuş o yıllarda. Hatta 1964 yılında Ajda Pekkan, Sadri Alışık, Kenan Pars ve Erol Taş’ın oynadığı bir Türk ‘Avare’ filmi bile çekilmiş.
İsterseniz gelelim artık bizim Nuri’nin ortalığı kırıp geçirdiğini söylediği Bergen filmine ve en az film kadar ünlü olan şarkısına:
“Tanrım kötü kullarını
Sen affetsen, ben affetmem
Bütün zalim olanları
Sen affetsen, ben affetmem
Bütün zalim olanları
Sen affetsen, ben affetmem”
Şarkıyı Bergen’den, Müslüm Gürses’den, Ebru Yaşar’dan, Aleyna Tilki ve Taksim Trio’dan dinledik. Galiba en çok Aleyna Tilki’nin yorumunu ve Taksim Trio’yu beğendik.
Gelelim ‘Bergen’ filmine…
Film o kadar yüksek gişe yapmış durumda ki…
‘Bergen’ filminin yüksek gişe rakamları nedeniyle bu hafta gösterime girecek yerli filmlerin vizyon tarihleri ertelendi.
Neden bu film bu kadar ilgi gördü?
‘Acıların kadını’ Bergen’in hayatını anlatan filmi şimdilik 2 milyon 644 bin 300 kişi izledi. Film toplamda 78 milyon 72 bin 866 lira hasılat elde etti. Film ayrıca, ‘Tüm zamanlar ilk 10 gün seyirci sayıları’ sıralamasında ilk 10 yapım arasına da girdi ve sekizinci sırada yer aldı.
Kısaca film, tek kelimeyle patlamış durumda ama neden?
1959'da Mersin'de yedi çocuklu bir ailenin son çocuğu olarak doğuyor Bergen. Annesi ile babası boşandıktan sonra annesi ile birlikte Ankara'ya yerleşiyor. İlkokulda mandolin çalarak şarkı söylüyor. Öğretmenleri onu konservatuvarda okumaya teşvik ediyor. Piyano bölümünü birincilikle kazanıyor. İlk iki yıl konservatuvarda okuyor. Parasal sorunlar nedeniyle konservatuvarı bırakıyor, yaşını büyüterek PTT’de memur olarak çalışıyor. 1979 yılında gittiği Ankara’daki Feyman Gece Kulübü’nde sahneye çıkıp beğenilince, şarkıcı olarak çalışmaya başlıyor.
Ona gereken sahne adını da, o gün bir gazetede okuduğu Bergen kenti ile ilgili bir haberden esinlenerek, ‘Bergen’ olarak alıyor.
Norveç’teki Bergen…
Oluyor size Ankara’daki şarkıcı kızın sahne adı…
Kız caz, pop, arabesk her türde şarkı söylüyor…
Ve ardından gerçekten çok acılı bir hayat yaşayıp, 30 yaşında öldürülüyor.
Kabaca Z kuşağı doğmaya başladığında, Bergen ölmüş.
Z kuşağını, ‘1990'ların sonunda ve 2000'lerin başında doğan insanların nesli’ olarak tanımlarsak, bugün Z kuşağı 22-32 yaş aralığında. Z kuşağı ilgi göstermese, ‘Bergen’ filmi bu kadar büyük gişe yapamaz. Önce bu gerçeği bir kenara koyalım.
Sonra…
Film tutuldu çünkü güzel bir film diyebilirsiniz. Tamam, ama bütün güzel filmler de iyi gişe yapmıyor, yapamıyor.
Yoksa bu filme olan ilginin nedeni, durmadan kadınların balkondan, rezidansların çok yüksek katlarından filan düşmeleri mi?
‘Elma soyacaktım, rejimdeydim’ diyen adamların kadınların peşinden koşmaları mı?
Elimizde filmi izleyenlerin cinsiyet dağılımı ve yaş dağılımı olsa, bu konuda belki biraz daha fazla şey söyleyebiliriz ama yok.
Eleştirmen Esin Övet, ‘İnanılmaz, çarpıcı ve örnek, ders çıkarılacak bir hayatı anlatıyor. Tam da ülkemizde artan kadın cinayetleri, erkek sorunu üzerine yaşanmış bir öykü. Oyunculuk üst düzey. Bergen'de senaryo, performanslar sizi öyle bir içine çekiyor ki, bir saniye bile filmden kopamıyorsunuz’ diyor.
Yazıyı beğendiyseniz, ‘Herkes bu filmi konuşuyor’ deyip bana bu yazıyı yazdıran Nuri’ye ve ‘Covid hepimizi arabeskçi yaptı’ diyen arkadaşım Bülent’e de teşekkür etmelisiniz.
Ben, filmi beğendim mi?
Bende yalan yok, ben henüz filmi izlemedim.
Norveç Bergen’de yaşayan bir arkadaşım var. Ona kentlerinin adını sahne adı olarak alan bir arabeskçinin acılı hayatına ilişkin filmin, Türkiye’de izlenme rekorları kırdığı haberinin Norveç gazetelerinde yer alıp almadığını soracağım.
Mahfel’den çıktık, herkes akşam karanlığında evine dönüyor. Kalabalık içinde önümüzdeki iki genç kız, bir erkek arkadaşları ile karşılaştı. Erkek sordu, ‘Nereye gidiyorsunuz?’
Kızlar, ‘Bergen filmine’ demezler mi…