Yaşarken kendimize en yakın saydığımız kişilerin söz ve eylemleri bazen katlanılmayacak derecede ağır olabilmektedir. Büyütürken gözümüzden sakındığımız çocuklarımız, kan ve manevi bağımızın olduğu kardeşlerimiz, hatta eşimiz dahi hayal kırıklığı yaratabilmektedir.
Böyle durumda kişi ölümünden sonra malvarlığından o kimselere mal kalmasını istememektedir. Bu sebeple de yaşarken bir takım muvazaalı işlemler yaparak (gerçek işlemi saklamak amacı ile başka bir işlem yapmak) mirasçı olacak kişinin hukuken kazanacağı miras payını engellemek istemektedir. Ancak, bu tür işlemler hukuki olarak geçersiz olduklarından, miras payı etkilenen kişiler tarafından iptal ettirilerek, “miras bırakanın” aslında istemediği bir kişinin mirastan pay almasına sebebiyet verebiliyor.
Kanun koyucu bazı hallerde, miras bırakacak olan kişinin mirasçılarını mirasçılıktan çıkarılmasına olanak vermiştir. Bu mirasçılar saklı paylı mirasçılar olup, bu kişiler anne, baba, çocuklar, çocukların alt soyu ve eşidir. Diğer mirasçıların saklı payı bulunmadığından, “miras bırakan” onların payı üzerinde tasarruf ederek, saklı payı olmayan mirasçıları mirasından mahrum bırakabilir.
ŞARTLARI
1 / Mirasçı, “miras bırakana” veya “miras bırakanın” ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi; Yargıtay kararlarında, mirasçının aşırı ilgisizliği, saygısızca hareketleri, onur ve haysiyetini gözetmemesi, vekalet yetkilerini kötüye kullanması, uyuşturucu satması veya kullanması, “miras bırakanı” gereksiz yere tıbbi müşahede altına aldırması, buna benzer pek çok durumu çıkarma sebebi olarak görülmüştür.
2.Mirasçı, “miras bırakana” veya “miras bırakanın” yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemesi; Bu halde mirasçının mutlaka ceza alması gerekmez. Ancak, ceza hukuku anlamında suçun oluşması gerekir.
ISKAT ŞEKLİ
Mirasçılıktan çıkarma, ancak ölüme bağlı tasarrufla yapılabilir. Uygulamada genellikle vasiyetname ile yapıldığı görülmektedir. Mirasçılıktan çıkarmanın geçerli olması için, “miras bırakanın” buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmesi gerekir.
Çıkarma sebebinin varlığı ispat edilemez veya çıkarma sebebi vasiyetnamede açıkça belirtilmezse, bu tasarruf iptal edilir. Mirasçılıktan çıkarılan kişi, mirastan pay alamaz, tenkis davası açamaz. “Miras bırakan” başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse “miras bırakandan” önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa “miras bırakanın” yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse “miras bırakandan” önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.