banner52

banner78

banner74

banner57

banner71

10.05.2022, 09:16

Biyo-Bozunur Plastikler-2

Ambalaj malzemeleri tek kullanımlık plastikler içinde en önemli paya sahiptir ve dolayısıyla çevre kirliliğinde baş aktör durumundadırlar. Bu nedenle biyobozunur ambalaj plastiklerine olan ilginin yakın gelecekte ciddi anlamda artması bekleniyor. Bu amaçla kullanılan hammaddeler daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi, doğal kaynaklıdır. Son zamanlarda ambalaj imalatında temelde mısır olmak üzere çeşitli bitkilerden imal edilmiş biyolojik olarak çözünebilir çeşitli plastik formları piyasaya sürülmektedir. Bu durum çevresel duyarlılığa sahip tüketiciler ve geri dönüşüm ile ilgili yasal düzenlemelerle güçlendirilen bir trend haline gelmiştir. Bu ürünlerdeki Pazar payının hızlı bir büyüme göstermesi beklenmektedir ve biyo-tabanlı ambalajların, yaygın şekilde kullanılan polietilen teraftalat (PET), polietilen (PE) polipropilen (PP) gibi petrol-bazlı plastiklerin yerini giderek daha fazla ikame edeceği tahmin edilmektedir. Bütün bu polimerler gıda ve içecek sektörleri için çeşitli kap ve filmlerin üretilmesinde kullanılmaktadır.

Artan çevre kirlenmesi ve farkındalık nedeniyle biyo-çözünebilir ambalaj malzemelerinin hızlı bir büyüme potansiyeli olduğu açıktır. Dünya genelinde biyoplastik ürün üreticilerinin sayısı hızla artmakta ve rekabet sektörün gelişimine daha da ivme vermektedir. Süpermarketler ve gıda sektörü çevre dostu ürünlerde biyo-çözünebilir ambalajlamaya doğru tercihlerini değiştirmeye başlamışlardır.

Biyo-çözünebilir polimerler grubunda iki tip malzeme yer almaktadır: kolay bozunmayan yenilenebilir hammaddelerden yapılan polimerler;  kolayca çözünen ve mikro-organizmalar tarafından parçalanabilen polimerler.

Teknolojik gelişmeler ile de, bu tür biyo-bozunur malzemelerin teknik özellikleri ve sağlamlıkları, neredeyse petrol türevli plastikler kadar artmıştır. Yeni trend ticari biyo materyallerin birleştirilmesi, böylelikle yeni işlevsel özellikler elde edilmesidir. Bu tür yeni nesil malzemelerin doğada bozunma hızının neredeyse muz kabuğunun bozunma hızında daha fazla olduğu ifade edilmektedir. Aynı durumun plastik ambalaj ve taşıma poşetlerinde uzun yıllarla ifade edildiğini belirtmekte fayda var.

Nişasta bazlı ambalaj malzemeleri

Nişasta bazlı malzemeler genelde darı, mısır, şeker kamışı ya da patates nişastasından yapılmaktadır. Bu alanda en önemli malzemenin mısır olduğunu belirtmek gerekir. Gıda şirketlerinin kullanımı için yapılan bu tür ambalaj malzemeleri doğal olarak bahçe kompostuna ayrışarak doğa tarafından yok edilebilmektedir. Mısır nişastasından imal edilen ambalajlar doğada kendiliğinden, geride toksik kalıntı bırakmaksızın 60-180 gün içinde ayrışır.  Gene mısır nişastasından imal edilmiş su şişeleri, 12 hafta içinde bozunarak toprağa dönebilmektedir.

Özellikle çikolata, bisküvi gibi şekerleme sektörü için geliştirilmiş biyo-çözünebilir esnek ambalajları ticari olarak önemli bir Pazar payına sahiptirler. Bu ürünler suyla temasta hızla çözülebilmektedir. Suyla temas olmadan ise altı ay sonunda bozunmaya başladığı rapor edilmektedir.

Diğer biyo-çözünebilir malzemelerle karıştırılmış buğday nişastasından imal alışveriş çantaları 30 ila 60 gün içinde tamamen bozunduğu belirtilmektedir. Alışveriş çantaları için olduğu kadar, bu malzemeler sebzelerin paketlenmesi için, fırınlanmış besinlerde polistren kaplar yerine kullanılabilir.

Çapraz-bağlı nişasta, ikameli nişasta, asitle hidrolize edilmiş nişasta ve önceden jelatinize edilmiş nişasta gibi dönüştürülmüş nişastalar, çorbalar, soslar, fırınlanmış ürünler, mandıra ürünleri ve şekerleme gibi bir dizi alanda kullanım alanına sahiptir.

Bir nişasta türevi olan Poli Laktik Asit (PLA) darı ya da diğer bitkilerden üretilebilir ve biyo-çözünebilir, bozunan bir plastik malzemedir. Malzeme bir dizi karışım halinde sağlanabilir ve gıda ambalajları dahil farklı ürünlerde yaprak ya da film formunda kullanılabilir. PLA sağlam termoformlar, filmler, etiketler ve şişeler için kullanılabilir ama biyo-çözünebilirlik özellikleri nedeniyle gazlı içeceklerde kullanılamaz. PLA ayrıca su, meyve suları gibi karbonsuz ürünlerde ve yenilen yağ ürünlerinde de kullanılabilir. PET ambalajlara yakın sağlamlık değerlerine sahiptir. Tek katmanlı PLA şişeler PET ile aynı kalıplama ekipmanında enjeksiyonla kalıplama ve üfleme-kalıplama sistemleriyle şekillendirilebilir.

Poli-L–laktik asit (PLLA) özellikle çöp ve alışveriş poşetleri ya da yemek tabakları ve kupaları olmak üzere ambalajlama amacıyla kullanılabilir. Bugünlerde PLLA ile üretilmiş ambalajlar temelde manav ve çöp poşetleri, kaplamalar ve fast-food kaplarını içermektedir.

PLA plastiklerin bozunma süresi 75 ila 80 gündür. Üstelik bozunan kompostu gübre olarak kullanılma imkanı da vardır. Kompost bir sonraki yıla ait mahsülün gübrelenmesinde kullanılabildiğinden tamamen geri dönüşebilir bir ürün olarak çevrimi tamamlamaktadır. Plastik kapların üretiminde kullanıldığı gibi, folyo imalatında da kullanılır. Bu ürün poşet ve ambalajlama malzemeleri için şu an açık ara önde gitmektedir.

Selüloz bazlı ambalaj malzemeleri

Kağıt hamurundan türetilen selülozdan üretilirler. Bu ürünler taze gıdaların paketlenmesinde kullanılabilir. Biyo-çözünebilir olması yanında, ayrıca bozunabilirdir. Derin dondurucu gibi soğuk koşullarda kullanmaya uygundurlar. Diğer biyopolimerlerden daha sağlamdır. Özellikle meyve sebze ambalajlamada kullanılırlar. Bu tür malzemelerin bir yüzeyi metalize kaplama ile gıda ambalajlama da kullanımı oldukça yaygındır.

Kısmen biyo-çözünebilir ambalaj malzemeleri

Tamamen biyo-çözünebilir polimerlere ek olarak, nişasta katılmış sentetik polimer karışımları gibi kısmen biyo-çözünebilir polimerler de sağlanmaktadır. Bu malzemelerin dezavantajı sadece nişastanın biyo-çözünebilir olması ve kalanın çevreye karışmasıdır. Sentetik filmin bozunması dolgu olarak kullanılan nişasta yoluyla hızlandırılabilir. Düşük Yoğunluklu ve yüzde 10 darı nişastası içeren Polietilen (LPDE) karışımları konvansiyonel tekniklerle üretilmiş ve nihai ürünler alışveriş ya da çöp poşetlerinde kullanılmaktadır.

Biyo-çözünebilir ambalaj geliştirme alanındaki bir zorluk tamamen biyo-çözünebilir polimerlerin sentetik polimerlerle aynı niteliklere sahip film ya da lamine film karışımlarıyla kombine edilmesidir.

Biyopropilen adı verilen bu kısmen bozunur biyo plastikler ambalaj endüstrisinde geleneksel polipropilenin yerini alabileceği düşünülmektedir. Bu biyo reçineler, ciddi miktarda petrol bazlı katkının yerine tapyoka, mısır, buğday ve patates gibi ürünlerden elde edilen nişastayı içermekte, sürdürülebilir plastiklerde tüketici ve imalatçıların ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Ayrıca mısır, buğday ve patates nişastaları gibi biyo-tabanlı nişasta ürünlerinin neredeyse yüzde 100 oranda petrol bazlı katkıların yerini aldığı bozunabilir reçineleri bulunmaktadır. Bu durumda ticari işletmelerde arkada kimyasal kalıntı bırakmadan 180 gün içinde çözünecek ürünler ortaya çıkmaktadır.

Diğer bir tür Polietilenle karıştırılmış nişasta biyo tabanlı (hidro bozunabilir) malzeme olarak da bilinmektedir ve 180 günden az sürede yüzde 60 oranda bozunabilmesiyle bilinirler.

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:20
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:52
12
kapalı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13